<!DOCTYPE HTML>
<!-- GENERATOR - generation.internetal 8.10/EKR2015_2015010702:https://www.ekr.admin.ch:fr:524:20251028035111 -->
<HTML><HEAD>
<title>CFR : Décision </title>

<META NAME="publisher" CONTENT="Commission fédérale contre le racisme CFR">
<META NAME="author" CONTENT="Commission fédérale contre le racisme CFR">
<META NAME="copyright" CONTENT="Commission fédérale contre le racisme CFR">
<META NAME="generator" CONTENT="generation.internetal 8.10/EKR2015_2015010702">
<META NAME="robots" content="index,follow">
<META NAME="last-modified" CONTENT="2019-01-24">
<meta property="og:url" content="https://www.ekr.admin.ch/prestations/f524.html" />
<meta property="og:type" content="article" />
<meta property="og:title" content="CFR : Décision " />
<meta property="og:description" content="" />
<META NAME="revisit-after" content="7 days">
<meta name="referrer" content="no-referrer">
<META NAME="language" CONTENT="fr">

<meta charset="utf-8">
<meta http-equiv="X-UA-Compatible" content="IE=edge">
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1">
<META NAME="language" CONTENT="fr">
<html lang="fr">
<liNK rel="stylesheet" href="/css/vendors.css">
<liNK rel="stylesheet" href="/css/admin.css">
<liNK rel="stylesheet" href="/css/admin_scm_20250612.css">
<style type="text/css">
blockquote::before{content:""}
blockquote::after{content:""}
</style>
<liNK rel="shortcut icon" href="/img/ico/favicon.ico">
<liNK rel="apple-touch-icon" sizes="57x57" href="/img/ico/apple-touch-icon-57x57.png">
<liNK rel="apple-touch-icon" sizes="114x114" href="/img/ico/apple-touch-icon-114x114.png">
<liNK rel="apple-touch-icon" sizes="72x72" href="/img/ico/apple-touch-icon-72x72.png">
<liNK rel="apple-touch-icon" sizes="144x144" href="/img/ico/apple-touch-icon-144x144.png">
<liNK rel="apple-touch-icon" sizes="60x60" href="/img/ico/apple-touch-icon-60x60.png">
<liNK rel="apple-touch-icon" sizes="120x120" href="/img/ico/apple-touch-icon-120x120.png">
<liNK rel="apple-touch-icon" sizes="76x76" href="/img/ico/apple-touch-icon-76x76.png">
<liNK rel="icon" type="image/png" href="/img/ico/favicon-96x96.png" sizes="96x96">
<liNK rel="icon" type="image/png" href="/img/ico/favicon-16x16.png" sizes="16x16">
<liNK rel="icon" type="image/png" href="/img/ico/favicon-32x32.png" sizes="32x32">
<meta name="msapplication-TileColor" content="#ffffff">
<meta name="msapplication-TileImage" content="/img/ico/mstile-144x144.png">
<meta name="msapplication-config" content="/img/ico/browserconfig.xml">
<!--[if lt IE 9]>
<script src="/js/html5shiv.js">
</SCRIPT>
<script src="/js/respond.min.js">
</SCRIPT>
<![endif]-->
<script>
(function(i,s,o,g,r,a,m){i['GoogleAnalyticsObject']=r;i[r]=i[r]||function(){
(i[r].q=i[r].q||[]).push(arguments)},i[r].l=1*new Date();a=s.createElement(o),
m=s.getElementsByTagName(o)[0];a.async=1;a.src=g;m.parentNode.insertBefore(a,m)
})(window,document,'script','https://www.google-analytics.com/analytics.js','ga');
ga('create', 'UA-64852589-1', 'auto');
ga('send', 'pageview');

</SCRIPT>
</head>

<body>
<div class="container container-main">

<header>
<div class="clearfix">
<nav class="navbar treecrumb pull-left">
<h2 class="sr-only">Orientation in the website</h2>
<ul class="nav navbar-nav">
<li class="dropdown">
<a href="https://www.admin.ch/gov/fr/accueil.html?lang=fr" class="dropdown-toggle"><span class="icon icon--right"></span> L'Administration fédérale</a>
</li>
<li class="dropdown">
<a href="https://www.edi.admin.ch/edi/fr/home.html" class="dropdown-toggle"><span class="icon icon--right"></span> Departement: DFI</a>
</li>
<li class="dropdown">
<a href="f100.html" class="dropdown-toggle"><span class="icon icon--right"></span> Commission fédérale contre le racisme CFR</a>
</li>
</ul>
</nav>
<section class="nav-services clearfix">
<h2>Décision</h2>
<h2 class="sr-only">Language selection</h2>
<nav class="nav-lang">
<ul>
<li class="disabled">DE</li><li class="disabled">FR</li><li class="disabled">IT</li>
<li class="disabled">RM</li>
<li class="disabled">EN</li>
</ul>
</nav>
<nav class="nav-service">
<h2 class="sr-only">Services navigation</h2>
<ul>
<li><a href="/f367.html">Contact</a></li>
<li><a href="/f244.html">Médias</a></li>
</ul>
</nav>
</section>
</div>
<a href="https://www.ekr.admin.ch/page_d'accueil/f112.html" class="brand hidden-xs">
<img src="/img/logo-CH.svg" onerror="this.onerror=null; this.src='/img/logo-CH.png'" alt="Commission fédérale contre le racisme CFR">
<h1>Commission fédérale contre le racisme CFR</h1>
</a>
<form class="form-horizontal form-search pull-right" accept-charset="utf-8" action="/f513.html">
<h2 class="sr-only">Rechercher</h2>
<label for="search-field" class="sr-only">Rechercher:</label>
<input id="search-field" name="search" class="form-control search-field" type="text" placeholder="Rechercher">
</form>
</header>
<nav class="nav-main yamm navbar">
<h2 class="sr-only">Navigation</h2>
<!-- Mobile -->
<section class="nav-mobileSCM">
<div class="table-row">
<div class="nav-mobile-header">
<div class="table-row">
<span class="nav-mobile-logo"><a href="/page_d'accueil/f112.html"><img src="/img/swiss.svg" onerror="this.onerror=null; this.src='/img/swiss.png'" alt="Confederatio Helvetica"></a>
</span>
<a href="/page_d'accueil/f112.html"><h1>Commission fédérale contre le racisme CFR</h1></a>
</a>
</div>
</div>
<div class="table-cell dropdown">
<a href="#" class="nav-mobile-menu dropdown-toggle" data-toggle="dropdown"><span class="icon icon--menu"></span></a>
<div class="drilldown dropdown-menu" role="menu">
<div class="drilldown-container">
<nav class="nav-page-list">
<ul>
<a href="/prestations/f269.html" class="icon icon--before icon--less">Recueil de cas juridiques</a>
<li class=""><a href="/prestations/f373.html">Recherche</a></li>
<ul>
<ul>
<li><a href="/prestations/f518.html">Droit pénal</a></li>
<li><a href="/prestations/f477.html">Décisions internationales</a></li>
<li><a href="/prestations/f522.html">Recherche</a></li>
</ul>
</ul>
<a href="#" class="yamm-close-bottom"><span class="icon icon--top"></span></a>
</nav>
</div>
</div>
</div>
<div class="table-cell dropdown">
<a href="#" class="nav-mobile-menu dropdown-toggle" data-toggle="dropdown"><span class="icon icon--search"></span></a>
<div class="dropdown-menu" role="menu">
<form class="form">
<h2 class="sr-only">Rechercher</h2>
<label for="search-field-mobile" class="sr-only">Rechercher:</label>
<input id="search-field-mobile" class="form-control" type="text" placeholder="Rechercher">
<span class="icon icon--search"></span>
</form>
</div>
</div>
</div>
</section>
<!-- Non mobile The tab navigation -->
<ul class="nav navbar-nav nav-SCM"><li class="dropdown background_image_none"><a href="/page_d'accueil/f112.html" title="Page d\'accueil">Page d\'accueil</a></li>
<li class="dropdown yamm-fw">
<a href="#" class="dropdown-toggle" data-toggle="dropdown">Actualité</a>
<ul class="dropdown-menu" role="menu">
<li>
<div class="yamm-content container-fluid">
<div class="row">
<div class="col-sm-12"><a href="#" class="yamm-close icon icon--after icon--close pull-right">Fermer</a>
</div>
</div>
<div class="row">
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/actualite/f940.html" title="Jubilé">Jubilé</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/actualite/f244.html" title="Communiqués de presse">Communiqués de presse</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/actualite/f109.html" title="Prises de position">Prises de position</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/actualite/f258.html" title="Procédures de consultation">Procédures de consultation</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/actualite/f214.html" title="Manifestations">Manifestations</a></h4>
<ul>
<li><a href="/actualite/f541.html" title="Campagnes">Campagnes</a></li>
<li><a href="/actualite/f579.html" title="Semaine contre le racisme">Semaine contre le racisme</a></li>
<li><a href="/actualite/f230.html" title="Colloques">Colloques</a></li>
</ul>
</div>
</div>
</p><p><br>
<a href="#" class="yamm-close-bottom"><span class="icon icon--top"></span></a>
</div>
</li>
</ul>
</li>
<li class="dropdown yamm-fw">
<a href="#" class="dropdown-toggle" data-toggle="dropdown">Thèmes</a>
<ul class="dropdown-menu" role="menu">
<li>
<div class="yamm-content container-fluid">
<div class="row">
<div class="col-sm-12"><a href="#" class="yamm-close icon icon--after icon--close pull-right">Fermer</a>
</div>
</div>
<div class="row">
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/themes/f260.html" title="Définitions">Définitions</a></h4>
<ul>
<li><a href="/themes/f123.html" title="Racisme">Racisme</a></li>
<li><a href="/themes/f502.html" title="Discrimination">Discrimination</a></li>
<li><a href="/themes/f125.html" title="Antisémitisme">Antisémitisme</a></li>
<li><a href="/themes/f126.html" title="Hostilité envers les musulmans ">Hostilité envers les musulmans </a></li>
<li><a href="/themes/f127.html" title="Racisme anti-Noirs">Racisme anti-Noirs</a></li>
<li><a href="/themes/f129.html" title="Antitsiganisme">Antitsiganisme</a></li>
<li><a href="/themes/f128.html" title="Xénophobie">Xénophobie</a></li>
</ul>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/themes/f133.html" title="Domaines de vie">Domaines de vie</a></h4>
<ul>
<li><a href="/themes/f134.html" title="Monde du travail">Monde du travail</a></li>
<li><a href="/themes/f135.html" title="Logement">Logement</a></li>
<li><a href="/themes/f140.html" title="Services publics et privés">Services publics et privés</a></li>
<li><a href="/themes/f136.html" title="Loisirs">Loisirs</a></li>
<li><a href="/themes/f137.html" title="Espace public">Espace public</a></li>
<li><a href="/themes/f139.html" title="Médias et internet">Médias et internet</a></li>
<li><a href="/themes/f141.html" title="Naturalisation">Naturalisation</a></li>
</ul>
</div>
</div>
</p><p><br>
<a href="#" class="yamm-close-bottom"><span class="icon icon--top"></span></a>
</div>
</li>
</ul>
</li>
<li class="dropdown yamm-fw">
<a href="#" class="dropdown-toggle" data-toggle="dropdown">Bases juridiques</a>
<ul class="dropdown-menu" role="menu">
<li>
<div class="yamm-content container-fluid">
<div class="row">
<div class="col-sm-12"><a href="#" class="yamm-close icon icon--after icon--close pull-right">Fermer</a>
</div>
</div>
<div class="row">
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/bases_juridiques/f144.html" title="Droit international public">Droit international public</a></h4>
<ul>
<li><a href="/bases_juridiques/f160.html" title="Procédure de communication individuelle">Procédure de communication individuelle</a></li>
</ul>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/bases_juridiques/f601.html" title="Droit constitutionnel">Droit constitutionnel</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/bases_juridiques/f154.html" title="Droit pénal">Droit pénal</a></h4>
<ul>
<li><a href="/bases_juridiques/f155.html" title="Contexte">Contexte</a></li>
<li><a href="/bases_juridiques/f559.html" title="Pourquoi avons-nous besoin de la norme anti-discrimination?">Pourquoi avons-nous besoin de la norme anti-discrimination?</a></li>
<li><a href="/bases_juridiques/f181.html" title="FAQ">FAQ</a></li>
</ul>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/bases_juridiques/f507.html" title="Droit civil">Droit civil</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/bases_juridiques/f264.html" title="Protection juridique">Protection juridique</a></h4>
<ul>
<li><a href="/bases_juridiques/f266.html" title="Possibilité de recours au CERD ">Possibilité de recours au CERD </a></li>
</ul>
</div>
</div>
</p><p><br>
<a href="#" class="yamm-close-bottom"><span class="icon icon--top"></span></a>
</div>
</li>
</ul>
</li>
<li class="dropdown yamm-fw">
<a href="#" class="dropdown-toggle" data-toggle="dropdown">International</a>
<ul class="dropdown-menu" role="menu">
<li>
<div class="yamm-content container-fluid">
<div class="row">
<div class="col-sm-12"><a href="#" class="yamm-close icon icon--after icon--close pull-right">Fermer</a>
</div>
</div>
<div class="row">
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/international/f232.html" title="ONU">ONU</a></h4>
<ul>
<li><a href="/international/f607.html" title="Recommandations du CERD">Recommandations du CERD</a></li>
</ul>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/international/f234.html" title="Conseil de l’Europe">Conseil de l’Europe</a></h4>
<ul>
<li><a href="/international/f609.html" title="Recommandations de l'ECRI">Recommandations de l'ECRI</a></li>
</ul>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/international/f237.html" title="OSCE">OSCE</a></h4>
</div>
</div>
</p><p><br>
<a href="#" class="yamm-close-bottom"><span class="icon icon--top"></span></a>
</div>
</li>
</ul>
</li>
<li class="dropdown yamm-fw current">
<a href="#" class="dropdown-toggle" data-toggle="dropdown">Prestations</a>
<ul class="dropdown-menu" role="menu">
<li>
<div class="yamm-content container-fluid">
<div class="row">
<div class="col-sm-12"><a href="#" class="yamm-close icon icon--after icon--close pull-right">Fermer</a>
</div>
</div>
<div class="row">
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/prestations/f384.html" title="Agenda politique du racisme">Agenda politique du racisme</a></h4>
<ul>
<li><a href="/prestations/f546.html" title="Session d'automne 2025">Session d'automne 2025</a></li>
<li><a href="/prestations/f545.html" title="Session spéciale 2025">Session spéciale 2025</a></li>
<li><a href="/prestations/f543.html" title="Session d'été 2025">Session d'été 2025</a></li>
<li><a href="/prestations/f526.html" title="Session de printemps 2025">Session de printemps 2025</a></li>
<li><a href="/prestations/f544.html" title="Session d'hiver 2024">Session d'hiver 2024</a></li>
</ul>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/prestations/f269.html" title="Recueil de cas juridiques">Recueil de cas juridiques</a></h4>
<ul>
<li><a href="/prestations/f272.html" title="Vue d’ensemble statistique">Vue d’ensemble statistique</a></li>
<li><a href="/prestations/f373.html" title="Recherche">Recherche</a></li>
<li><a href="/prestations/f509.html" title="Aide">Aide</a></li>
</ul>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/prestations/f508.html" title="Conseils juridiques">Conseils juridiques</a></h4>
<ul>
<li><a href="/prestations/f838.html" title="Guide juridique en ligne">Guide juridique en ligne</a></li>
</ul>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/prestations/f259.html" title="Réseau de centres de conseil pour les victimes du racisme">Réseau de centres de conseil pour les victimes du racisme</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/prestations/f420.html" title="Médiation">Médiation</a></h4>
</div>
</div>
</p><p><br>
<a href="#" class="yamm-close-bottom"><span class="icon icon--top"></span></a>
</div>
</li>
</ul>
</li>
<li class="dropdown yamm-fw">
<a href="#" class="dropdown-toggle" data-toggle="dropdown">Publications</a>
<ul class="dropdown-menu" role="menu">
<li>
<div class="yamm-content container-fluid">
<div class="row">
<div class="col-sm-12"><a href="#" class="yamm-close icon icon--after icon--close pull-right">Fermer</a>
</div>
</div>
<div class="row">
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/publications/f108.html" title="TANGRAM">TANGRAM</a></h4>
<ul>
<li><a href="/publications/f548.html" title="Abonnement TANGRAM">Abonnement TANGRAM</a></li>
</ul>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/publications/f107.html" title="Études">Études</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/publications/f839.html" title="Dossiers thématiques">Dossiers thématiques</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/publications/f602.html" title="Monitorage national">Monitorage national</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/publications/f110.html" title="Rapports annuels">Rapports annuels</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2 clearboth"><h4><a href="/publications/f892.html" title="Newsletter de la CFR">Newsletter de la CFR</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/publications/f119.html" title="Autres publications">Autres publications</a></h4>
</div>
</div>
</p><p><br>
<a href="#" class="yamm-close-bottom"><span class="icon icon--top"></span></a>
</div>
</li>
</ul>
</li>
<li class="dropdown yamm-fw">
<a href="#" class="dropdown-toggle" data-toggle="dropdown">La CFR</a>
<ul class="dropdown-menu" role="menu">
<li>
<div class="yamm-content container-fluid">
<div class="row">
<div class="col-sm-12"><a href="#" class="yamm-close icon icon--after icon--close pull-right">Fermer</a>
</div>
</div>
<div class="row">
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/la_cfr/f598.html" title="Portrait">Portrait</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/la_cfr/f159.html" title="Mandat">Mandat</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/la_cfr/f599.html" title="Domaines d'activités prioritaires">Domaines d'activités prioritaires</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/la_cfr/f291.html" title="Composition">Composition</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/la_cfr/f292.html" title="Secrétariat">Secrétariat</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2 clearboth"><h4><a href="https://portal.collab.admin.ch/sites/301-e-collaboration/SitePages/Homepage.aspx" title="e-collaboration" target="_blank">e-collaboration</a></h4>
</div>
<div class="col-sm-2"><h4><a href="/la_cfr/f367.html" title="Contact">Contact</a></h4>
</div>
</div>
</p><p><br>
<a href="#" class="yamm-close-bottom"><span class="icon icon--top"></span></a>
</div>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</nav>
<section class="nav-SCM-print">
Page d\'accueil | Actualité | Thèmes | Bases juridiques | International | <b>Prestations</b> | Publications | La CFR
</section>
<div class="container-fluid">
<div class="row">
<div class="col-sm-12">
<ol class="breadcrumb">
<li><a href="/prestations/f114.html">Prestations</a></li> <span class="icon icon--greater"></span>
<li><a href="/prestations/f269.html">Recueil de cas juridiques</a></li> <span class="icon icon--greater"></span>
<li><a href="/prestations/f373.html">Recherche</a></li> <span class="icon icon--greater"></span>
<li><a href="/prestations/f524.html">Décision</a></li>
</ol>
</div>
</div>
</div>
<br>
<div class="container-fluid">
<div class="row">
<div class="col-sm-8 col-sm-push-4 col-md-9 col-md-push-3">
<div class="row">
<div class="col-md-8"><a href="#" onclick="window.print()" class="icon icon--before icon--print pull-right"></a>
<div>
<ul class="pagination">
<li class="separator"><a href="javascript: window.history.go(-2)">Retour</a></li><li class="separator"><a href="/prestations/f523.html?merkliste=1">Favoris (1)</a></li><li class="separator"><a href="/prestations/f524/2022-031N.html?memo=X">Retirer des favoris</a></li>
<li><a href="/prestations/f522.html?memo=XX">Supprimer les favoris</a></li>
</ul>
</nav>
<p class="margintop20px marginbottom10px">Cas 2022-031N</p><h2 class="margintop0">Citation de « Tintin au Congo » au Grand Conseil</h2>
<p class="marginbottom20px">Vaud</p>
<table class="table table-bordered">
<thead>
<tr role="columnheader"><th colspan=3><b>Historique de la procédure</b></td>
</tr></thead>
<tr>
<td>2022</td>
<td><span style='white-space:nowrap'><a href="/f524/2022-031N.html#2022-031N"><span style='white-space:nowrap'>2022-031N</span></a></td>
<td>Le Ministère public prononce une non-entrée en matière.<br></td>
</tr>
</table>
<table class="table table-bordered">
<thead>
<tr role="columnheader"><th colspan=2><b>Critères de recherche juridiques</b></th>
</tr></thead>
<tr>
<td class="width50pr">Acte / Eléments constitutifs objectifs</td>
<td class="verticalaligntop">Art. 261<sup>bis</sup> CP / 171c CPM (aucune spécification des éléments constitutifs)</td>
</tr>
<tr>
<td class="width50pr">Objet de protection</td>
<td class="verticalaligntop">Race</td>
</tr>
<tr>
<td class="width50pr">Questions spécifiques sur l'élément constitutif</td>
<td class="verticalaligntop">Bien juridique protégé;<br>
Elément constitutif subjectif de l'infraction</td>
</tr>
</table><table class="table table-bordered">
<thead>
<tr role="columnheader"><th colspan=2 role="columnheader"><b>Mots-clés </b></th>
</tr></thead>
<tr>
<td class="width50pr">Auteurs</td>
<td>Acteurs politiques</td>
</tr>
<tr>
<td class="width50pr">Victimes</td>
<td>Personnes noires / PoC</td>
</tr>
<tr>
<td class="width50pr">Moyens utilisés</td>
<td>Déclarations orales</td>
</tr>
<tr>
<td class="width50pr">Environnement social</td>
<td>Autorités / administration / armée</td>
</tr>
<tr>
<td class="width50pr">Idéologie</td>
<td>Racisme (couleur de peau)</td>
</tr>
</table>
<h3>Synthèse</h3>
<p>Dans la salle du Grand Conseil, la prévenue a prononcé un discours à l’occasion du départ à la retraite de A. et B. À cette occasion, elle a cité des propos issus de la bande dessinée « Tintin au Congo » en imitant un accent « africain ».<br>
Le Ministère public prononce une non-entrée en matière.<br>
</p>
<h3>En fait / faits</h3>
<p>Dans la salle du Grand Conseil, la prévenue a prononcé un discours à l’occasion du départ à la retraite de A. et B. À cette occasion, elle a cité les propos suivants issus de la bande dessinée « Tintin au Congo » : « <i>Si toi pas sage, toi y’en seras jamais comme Tintin ! ...</i> », reprenant ainsi des termes adressés par une mère congolaise à son enfant. En prononçant ces paroles, elle a imité ce que les pays francophones européens tiennent, de manière caricaturale, pour l’accent africain.<br>
</p>
<h3>En droit / considérants</h3>
<p>L’art. 261<sup>bis </sup>CP vise à interdire des comportements indéfendables qui heurtent les principes essentiels d’une société fondée sur le respect de l’être humain. Il réprime notamment les comportements visant à inciter publiquement à la haine ou à la discrimination, le rabaissement et la discrimination publics. Le message qui se réfère à un groupe, ou qui porte sur les règles et coutumes de celui-ci, reste toutefois licite. La déclaration doit atteindre une certaine gravité en portant atteinte à la dignité humaine. Il y a atteinte à la dignité humaine lorsqu’une personne se voit refuser le droit à une vie de même valeur ou les mêmes droits que les autres, ou que le droit à la vie est entièrement nié. La jurisprudence reconnaît que l’art. 261<sup>bis</sup> CP protège en premier lieu la dignité humaine, mais aussi la paix publique qui est en jeu avant tout lorsqu’il est question de négation de génocides.<br>
En l’occurrence, les propos tenus doivent être replacés dans leur contexte, soit celui d’un discours prononcé en hommage à un grand commis de l’État à l’occasion de son départ à la retraite. La prévenue n’a manifestement pas eu la volonté de rallier ses auditeurs à une cause idéologique ni de porter atteinte à la dignité d’un groupe de personnes en raison de la race. En effet, la prévenue est une adepte de bandes dessinées, raison pour laquelle elle a prononcé la citation en cause, comme d’autres tirées des albums d’Hergé. C’est dans cet esprit, alors qu’elle concluait son discours et qu’elle soulignait le fait que le chancelier sortant pourrait dorénavant se consacrer à ses passions, que la prévenue s’est exprimée : il était question de sagesse ; ses propos en tant que tels et dans ce contexte n’étaient empreints d’aucune négativité ou inégalité. On relève d’ailleurs que, si la bande dessinée en question – publiée en 1931 dans une Belgique en plein colonialisme – est décriée de nos jours, elle est librement publiée en Suisse et vendue aux rayons « enfants » des commerces. En outre, l’imitation d’un accent n’a pas par essence une connotation péjorative et raciste, d’autant plus qu’en l’espèce, l’accent imité par la prévenue ressort de l’orthographe – caricaturale – choisi par l’auteur de l’ouvrage. Enfin, tel que cela ressort du visionnement du discours, les termes utilisés visaient manifestement un but humoristique et conclusif pour souhaiter des meilleurs vœux de bonne retraite.<br>
Dans ces circonstances, la lecture de l’extrait précité de l’album « Tintin au Congo » ne saurait constituer un comportement typiquement répréhensible sous l’angle de l’art. 261<sup>bis </sup>CP. Au surplus, l’élément intentionnel de l’infraction fait manifestement défaut.</p><p>
<h3>Décision</h3>
<p>Le Ministère public prononce une non-entrée en matière.<br>
</p>
</div>
<div class="clearboth paddingtop25px">
<p><small><a href="#" class="icon icon--before icon--power">Début de la page</a></small></p>
</div>
</div>
<div class="col-md-4">
</div>
</div>
</div>
<div class="col-sm-4 col-sm-pull-8 col-md-3 col-md-pull-9 drilldown">
<div class="drilldown-container">
<nav class="nav-page-list">
<a href="#" class="icon icon--before icon--less visible-xs">Back to parent</a>
<a href="/prestations/f269.html"
class="icon icon--before icon--less upmenu"> Recueil de cas juridiques</a>
<ul>
<li class=""><a href="/prestations/f373.html">Recherche</a></li>
<ul class="einzug">
<li><a href="/prestations/f518.html">Droit pénal</a></li>
<li><a href="/prestations/f477.html">Décisions internationales</a></li>
<li><a href="/prestations/f522.html">Recherche</a></li>
</ul>
</ul>
</nav>
</div>
</div>
</div>
</div>
<footer>
<div class="container-fluid footer-service">
<nav>
<ul>
<a href="/prestations/f269.html" class="icon icon--before icon--less">Recueil de cas juridiques</a>
<li class=""><a href="/prestations/f373.html">Recherche</a></li>
<ul>
<ul>
<li><a href="/prestations/f518.html">Droit pénal</a></li>
<li><a href="/prestations/f477.html">Décisions internationales</a></li>
<li><a href="/prestations/f522.html">Recherche</a></li>
</ul>
<li><a href="/f367.html">Contact</a></li>
<li><a href="/f244.html">Médias</a></li>
</ul>
</nav>
</div>
<div class="site-map">
<a href="#site-map" data-target="#site-map" data-toggle="collapse" class="site-map-toggle collapsed">Sitemap</a>
<script src="/js/polyfills.min.js">
</SCRIPT>
<div class="container-fluid" id="site-map">
<div class="col-sm-3 col-md-2_5">
<a href="/actualite/f596.html"><h3>Actualité</h3></a>
<ul class="list-unstyled"><li class="margintop03"><a href="/actualite/f940.html" title="Jubilé">Jubilé</a></li><li class="margintop03"><a href="/actualite/f244.html" title="Communiqués de presse">Communiqués de presse</a></li><li class="margintop03"><a href="/actualite/f109.html" title="Prises de position">Prises de position</a></li><li class="margintop03"><a href="/actualite/f258.html" title="Procédures de consultation">Procédures de consultation</a></li><li class="margintop03"><a href="/actualite/f214.html" title="Manifestations">Manifestations</a></li>
</ul>
</div><div class="col-sm-3 col-md-2_5">
<a href="/themes/f501.html"><h3>Thèmes</h3></a>
<ul class="list-unstyled"><li class="margintop03"><a href="/themes/f260.html" title="Définitions">Définitions</a></li><li class="margintop03"><a href="/themes/f133.html" title="Domaines de vie">Domaines de vie</a></li>
</ul>
</div><div class="col-sm-3 col-md-2_5">
<a href="/bases_juridiques/f142.html"><h3>Bases juridiques</h3></a>
<ul class="list-unstyled"><li class="margintop03"><a href="/bases_juridiques/f144.html" title="Droit international public">Droit international public</a></li><li class="margintop03"><a href="/bases_juridiques/f601.html" title="Droit constitutionnel">Droit constitutionnel</a></li><li class="margintop03"><a href="/bases_juridiques/f154.html" title="Droit pénal">Droit pénal</a></li><li class="margintop03"><a href="/bases_juridiques/f507.html" title="Droit civil">Droit civil</a></li><li class="margintop03"><a href="/bases_juridiques/f264.html" title="Protection juridique">Protection juridique</a></li>
</ul>
</div><div class="col-sm-3 col-md-2_5">
<a href="/international/f231.html"><h3>International</h3></a>
<ul class="list-unstyled"><li class="margintop03"><a href="/international/f232.html" title="ONU">ONU</a></li><li class="margintop03"><a href="/international/f234.html" title="Conseil de l’Europe">Conseil de l’Europe</a></li><li class="margintop03"><a href="/international/f237.html" title="OSCE">OSCE</a></li>
</ul>
</div><div class="col-sm-3 col-md-2_5">
<a href="/prestations/f114.html"><h3>Prestations</h3></a>
<ul class="list-unstyled"><li class="margintop03"><a href="/prestations/f384.html" title="Agenda politique du racisme">Agenda politique du racisme</a></li><li class="margintop03"><a href="/prestations/f269.html" title="Recueil de cas juridiques">Recueil de cas juridiques</a></li><li class="margintop03"><a href="/prestations/f508.html" title="Conseils juridiques">Conseils juridiques</a></li><li class="margintop03"><a href="/prestations/f259.html" title="Réseau de centres de conseil pour les victimes du racisme">Réseau de centres de conseil pour les victimes du racisme</a></li><li class="margintop03"><a href="/prestations/f420.html" title="Médiation">Médiation</a></li>
</ul>
</div><div class="col-sm-3 col-md-2_5">
<a href="/publications/f113.html"><h3>Publications</h3></a>
<ul class="list-unstyled"><li class="margintop03"><a href="/publications/f108.html" title="TANGRAM">TANGRAM</a></li><li class="margintop03"><a href="/publications/f107.html" title="Études">Études</a></li><li class="margintop03"><a href="/publications/f839.html" title="Dossiers thématiques">Dossiers thématiques</a></li><li class="margintop03"><a href="/publications/f602.html" title="Monitorage national">Monitorage national</a></li><li class="margintop03"><a href="/publications/f110.html" title="Rapports annuels">Rapports annuels</a></li><li class="margintop03"><a href="/publications/f892.html" title="Newsletter de la CFR">Newsletter de la CFR</a></li><li class="margintop03"><a href="/publications/f119.html" title="Autres publications">Autres publications</a></li>
</ul>
</div><div class="col-sm-3 col-md-2_5">
<a href="/la_cfr/f594.html"><h3>La CFR</h3></a>
<ul class="list-unstyled"><li class="margintop03"><a href="/la_cfr/f598.html" title="Portrait">Portrait</a></li><li class="margintop03"><a href="/la_cfr/f159.html" title="Mandat">Mandat</a></li><li class="margintop03"><a href="/la_cfr/f599.html" title="Domaines d'activités prioritaires">Domaines d'activités prioritaires</a></li><li class="margintop03"><a href="/la_cfr/f291.html" title="Composition">Composition</a></li><li class="margintop03"><a href="/la_cfr/f292.html" title="Secrétariat">Secrétariat</a></li><li class="margintop03"><a href="https://portal.collab.admin.ch/sites/301-e-collaboration/SitePages/Homepage.aspx" title="e-collaboration" target="_blank">e-collaboration</a></li><li class="margintop03"><a href="/la_cfr/f367.html" title="Contact">Contact</a></li>
</ul>
</div>
</div>
</div>
<div class="container-fluid" id="footinfo">
<h3>Restez informé</h3>
<nav class="links-social">
<ul>
<li><a class="icon icon--before icon--twitter" href="https://twitter.com/ekrcfr" target="_blank">Twitter</a></li>
<li><a class="icon icon--before icon--instagram" href="https://www.instagram.com/ekr_cfr/" target="_blank" title="" style="margin-left:0"><img src="/abbbg/icon-s-instagram.png" style="padding:0; margin:0 5px 0 -7px; width:13px">Instagram</a>
<li><a class="icon icon--before icon--facebook" href="https://www.facebook.com/ekrcfr/?modal=admin_todo_tour" target="_blank">Facebook</a></li>
<li><a class="icon icon--before icon--message" href="/f834.html">Newsletter de la CFR</a></li>
<li><a class="icon icon--before icon--message" href="https://www.news-service.admin.ch/dienstleistungen/abonnieren/index.html?lang=fr" target="_blank">News</a></li>
</ul>
</nav>
<hr class="footer-line visible-xs">
<div class="logo-footer">
<a href="/page_d'accueil/f112.html" class="brand">
<img src="/img/logo-CH.svg" onerror="this.onerror=null; this.src='/img/logo-CH.png'" alt="The Federal Authorities of the Swiss Confederation, www.admin.ch"></a>
</div>
</div>
<address>
<div class="container-fluid" id="footpublisher">
<span class="hidden-xs">Commission fédérale contre le racisme CFR</span>
<nav class="pull-right">
<ul>
<li><a href="/f510.html">Sitemap</a></li>
<li><a href="/f549.html">Impressum</a></li>
<li><a href="/f550.html">Bases juridiques</a></li>
</ul>
</nav>
</div>
</address>
</footer>
</div>
<script type="text/javascript" src="/js/vendors.min.js">
</SCRIPT>
<script type="text/javascript" src="/js/main.min.js">
</SCRIPT>
</body>
</html>
